Γειτονικά χωρία: Διασελάκι, Αχλαδόκαστρο,Πλάτανος, Περίστα, Κόνισκα. Μεταξύ Πέρκου Κόνισκας και Διασελακίου ρέει ο ποταμός Εύηνος. Υψόμετρο 750 μ
Προσβάσεις από Θέρμο , διαδρομή, Θέρμο, Κ.Χρυσοβίτσα, Διασελάκι , Πέρκος η μέσω Πλάτάνου, διαδρομή Θέρμο, Κ.Χρυσοβίτσα, Aχκλαδόκαστρο, Πλάτανος, Περίστα, Πέρκος
Μέχρι το 1912 ανήκε στο Δήμο Προσχίου . Ο Δήμος αυτός πήρε το όνομά του από ένα αρχαίο νόμισμα που βρέθηκε στη θέση Καστράκι του Αχλαδοκάστρου, πρώην Αρτοτίβας, με την επιγραφή Πρόσχιο
Πρωτεύουσα του Δήμου Προσχίου ήταν ο Πλάτανος και περιελάμβανε τα χωριά Πλάτανο-Κάτω Πλάτανο (πρώην Βονώρτα), Αχλαδόκαστρο (πρώην Αρτοτίβα), Διασελάκι (πρώην Σέλψα), Πέρκο, Περίστα, Καστανιά, Χώμορη-Αγία Τριάδα και Άγιο Δημήτριο.
Η ονομασία του χωριού έχει πολλές εκδοχές και ανάγεται σε πολλές ετυμολογίες. Γεγονός είναι ότι έλκει την ύπαρξη του πολύ πριν από την Τουρκοκρατία. Τα τελευταία χρόνια έχει δημοσιευθεί ένα απόσπασμα τουρκικού κατάστιχου του δεύτερου μισού του ιστ' αι. (1575) που αφορά τα τιμάρια και τους Τούρκους τιμαριώτες των Κραβάρων. Από το κατάστιχο αυτό βεβαιωνόμαστε ότι εκείνη την εποχή υπήρχαν τα παρακάτω χωριά σε εννιά τιμάρια:
Αμόρανη,Αντριβίστα,Κάτω Λομποτινά,Αράχωβα,Χόμορη,Μερτατόβα(Αρτοτίβα ;), Γρανίτσα
ΠεντινάνιΠόδος;),Λεφτοκαρία ,Λάγκος, Βετουλίστα,Ασπριάς,Χρύσοβο,Λευτέριανη,Πετρίτσι
Πέρκος,Κουτολίστα,Ποκίστα,ΒέλιουΧάνι,ΜεγάλοΧωριο,Λάλα,Άμπλιανη,Βίλκα,
Ταχταλή,Περίστα,Σίμου ,Πλάτανος , Απάνω Αβόρανη
Ταχταλή,Περίστα,Σίμου ,Πλάτανος , Απάνω Αβόρανη
Τα παραπάνω έγγραφα είναι από τις αρχαιότερες γνωστές ιστορικές μαρτυρίες της εποχής της Τουρκοκρατίας που αφορούν την επαρχία μας.
Βέβαια οι μαρτυρίες αυτές δεν αποκλείουν την ύπαρξη και άλλων χωριών στη Ναυπακτία.
Επίσης διασώζονται παραδόσεις ότι ο τοπικός πληθυσμός ιδιαίτερα των Κραβάρων, για το δυσπρόσιτο του εδάφους του, ενισχύθηκε από κυνηγημένους από την Τουρκική εξουσία.
Ο Πέρκος είναι το μικρότερο, σε πληθυσμό, Τοπικό Διαμέρισμα του διευρυμένου Δήμου Θέρμου του Νομού Αιτωλοακαρνανίας.
Κάτοικοι: 53 στην απογραφή πληθυσμού του 2001.
Προηγούμενες απογραφές: 1897 - 550 κάτοικοι
1907.- 645 κάτοικοι
1921 - 347 κάτοικοι,
1951 - 196 κάτοικοι,
1981 - 132 κάτοικοι,
1991 - 65 κάτοικοι.
(Στο 1ο κατάστιχο του Πουκεβίλ 1455/1456 ο Πέρκος φαίνεται ότι κατοικείται από 5 πατερομαμιλιές, 1 άγαμο και 0 χήρες, στο 3ο κατάστιχο 1550/1600 φαίνεται ότι κατοικείται από 10 παρεροφαμιλιές, 0 άγαμους και 2 χήρες,ενώ το κατάστιχο που χρονολογείται πριν από το 1815, φαίνεται ότι κατοικείται από 50 οικογένειες).
Έκταση: 11.602 στρέμματα.
Το χωριό βρίσκεται δυτικά της ορεινής Ναυπακτίας και επαρχιακός δρόμος, μήκους 26 χιλιομέτρων, το συνδέει με το Θέρμο, που είναι η έδρα του Δήμου.
Επίσης άλλος δρόμος συνδέει τον Πέρκο με τη γειτονική Περίστα και Πλάτανο-Ναύπακτο.
Μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, το 1835, όταν έγινε η πρώτη διοικητική διαίρεση του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους σε Δήμους, ο Πέρκος και τα χωριά που βρίσκονταν στο δυτικό τμήμα της ορεινής Ναυκακτίας, αποτέλεσαν το Δήμο Προσχίου που είχε έδρα και Πρωτεύουσα τον
Πλάτανο.
(Ο Δήμος Προσχίου πήρε το όνομά του από αρχαίο νόμισμα που βρέθηκε στη θέση Καστράκι του Αχλαδόκαστρου (Αρτοτίβας),
με την επιγραφή «ΠΡΟΣΧΙΟΝ». Βέβαια η αρχαία πόλη «Πρόσχιον» βρισκόταν στη ΝΔ πλευρά του Αρακύνθου, πλησίον του Αιτωλικού, η οποία πιθανότατα κτίστηκε από κατοίκους της Πυλήνης και καταστράφηκε από τους Ακαρνάνες).
Στο Δήμο Προσχίου παρέμεινε ο Πέρκος και στις μετέπειτα διοικητικές μεταρρυθμίσεις του Κράτους, ως το 1912.
Το 1912 ο Πέρκος αναγνωρίστηκε ως έδρα ομώνυμης Κοινότητας, για να ενταχθεί το 1997, με το Νόμο «Καποδίστρια», στο διευρυμένο Δήμο Θέρμου.
Έτσι αποκόπηκαν το Τ. Δ. Πέρκου, καθώς και το Τ. Δ. Διασελακίου, από το Δήμο Πλατάνου και από τα άλλα χωριά της Επαρχίας Ναυπακτίας, και υπήχθησαν στο διευρυμένο Δήμο Θέρμου, με έδρα το Θέρμο.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το γραφικό χωριό Πέρκος είναι χτισμένο αμφιθεατρικά, μέσα σε καταπράσινο τοπίο, κάτω από την πυκνοδασωμένη - ποικίλης βλάστησης - ανατολική πλαγιά του βουνού Ψώριαρη» (υψ.1404). Ο ξεροπόταμος Κάκαβος, ανατολικά του χωριού, σχηματίζει βαθύσκια εντυπωσιακή ρεματιά και χωρίζει τον Πέρκο από το χωριό Περίστα, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι και ανατολικά.
Τα δύο χωριά έχουν πολλές συγγενικές και φιλικές σχέσεις και κοινούς δεσμούς, ανταλλάσσουν επισκέψεις και συμμετέχουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, εορτές, γάμους, πανηγύρια κλπ.
Στο κέντρo του χωριού υπάρχει μεγάλη πλακόστρωτη πλατεία που σκεπάζεται από αιωνόβια δέντρα - μια μεγάλη επιβλητική ιτιά και πολλά πελώρια πλατάνια - που τη που τη στολίζουν κι χαρίζουν τη δροσιά τους θερινούς μήνες.
Βόρεια της πλατείας είναι ο ενοριακός Ναός του Αγίου Νικολάου, ρυθμού Βασιλικής, δίκλιτος, με
σπουδαίες βυζαντινές εικόνες, ανώνυμου ζωγράφου (18ου αιώνα και παλαιότερα) με το παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπου.
Δυτικά βρίσκεται το Κοινοτικό Κτήριο του Πέρκου. Στο ισόγειο του Κτηρίου στεγάζεται Παντοπωλείο-Καφενείο και στον όροφο το Αγροτικό Ιατρείο και ο Ξενώνας με δύο δωμάτια και βοηθητικούς χώρους.
Στον όροφο στεγαζόταν παλαιότερα και το Κοινοτικό Γραφείο Πέρκου.
Η πλατεία κοσμείται από το μνημείο των πεσόντων και την προτομή του στρατηγού Θανασούλα Στράγγου.
Ο οικισμός αναπτύχθηκε σε τρεις μαχαλάδες, όσες και οι πηγές ύδρευσης:
Ο Επάνω Μαχαλάς με πηγή ύδρευσης τη Βρυσούλα,
ο Κάτω Μαχαλάς, με πηγή ύδρευσης την Κάτω Βρύση και
το Κέντρο με πηγή ύδρευσης την Κοντέικη βρύση.
Άλλες πηγές
Στο χωριό υπάρχουν ακόμα οι εξής πηγές:
Tης Κεχρινιάς, που βρίσκεται πιο ψηλά κι νότια, στο δρόμο προς την Περίστα, με δροσερό, εύγευστο, κατάλληλο προς πόση νερό, Από την πηγή αυτή υδρεύεται τα τελευταία χρόνια το χωριό.
Της Σκλήμνας, που βρίκεται στο δρόμο προς Θέρμο, όπου υπάρχει και σχετική βρύση για να δροσίζονται οι διαβάτες και να εξυπηρετούνται οι κτηνοτρόφοι της περιοχής.
Η πηγή αυτή τελευταία εξωραϊστηκε από το Δασαρχείο Ναυπάκτου.
Οι πηγές στα Κάτω Αμπέλια και στην Τσελικούκου για πότισμα των χωραφιών και των κήπων.
Πηγες δημοσίευσης:
1- ΝΑΥΠAKTIA – Σωτηρίου Μιλτ. Κωτσόπουλου
2.- ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΣ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ –
Θανάση Παπαθανασόπουλου
3- Eπιμέλεια κ. Γ. Κοτρώνη
Ο Πέρκος είναι το μικρότερο, σε πληθυσμό, Τοπικό Διαμέρισμα του διευρυμένου Δήμου Θέρμου του Νομού Αιτωλοακαρνανίας.
Κάτοικοι: 53 στην απογραφή πληθυσμού του 2001.
Προηγούμενες απογραφές: 1897 - 550 κάτοικοι
1907.- 645 κάτοικοι
1921 - 347 κάτοικοι,
1951 - 196 κάτοικοι,
1981 - 132 κάτοικοι,
1991 - 65 κάτοικοι.
(Στο 1ο κατάστιχο του Πουκεβίλ 1455/1456 ο Πέρκος φαίνεται ότι κατοικείται από 5 πατερομαμιλιές, 1 άγαμο και 0 χήρες, στο 3ο κατάστιχο 1550/1600 φαίνεται ότι κατοικείται από 10 παρεροφαμιλιές, 0 άγαμους και 2 χήρες,ενώ το κατάστιχο που χρονολογείται πριν από το 1815, φαίνεται ότι κατοικείται από 50 οικογένειες).
Έκταση: 11.602 στρέμματα.
Το χωριό βρίσκεται δυτικά της ορεινής Ναυπακτίας και επαρχιακός δρόμος, μήκους 26 χιλιομέτρων, το συνδέει με το Θέρμο, που είναι η έδρα του Δήμου.
Επίσης άλλος δρόμος συνδέει τον Πέρκο με τη γειτονική Περίστα και Πλάτανο-Ναύπακτο.
Μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, το 1835, όταν έγινε η πρώτη διοικητική διαίρεση του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους σε Δήμους, ο Πέρκος και τα χωριά που βρίσκονταν στο δυτικό τμήμα της ορεινής Ναυκακτίας, αποτέλεσαν το Δήμο Προσχίου που είχε έδρα και Πρωτεύουσα τον
Πλάτανο.
(Ο Δήμος Προσχίου πήρε το όνομά του από αρχαίο νόμισμα που βρέθηκε στη θέση Καστράκι του Αχλαδόκαστρου (Αρτοτίβας),
Μερική άποψη του Πέρκου από την Πλατεία του χωριού
με την επιγραφή «ΠΡΟΣΧΙΟΝ». Βέβαια η αρχαία πόλη «Πρόσχιον» βρισκόταν στη ΝΔ πλευρά του Αρακύνθου, πλησίον του Αιτωλικού, η οποία πιθανότατα κτίστηκε από κατοίκους της Πυλήνης και καταστράφηκε από τους Ακαρνάνες).
Στο Δήμο Προσχίου παρέμεινε ο Πέρκος και στις μετέπειτα διοικητικές μεταρρυθμίσεις του Κράτους, ως το 1912.
Το 1912 ο Πέρκος αναγνωρίστηκε ως έδρα ομώνυμης Κοινότητας, για να ενταχθεί το 1997, με το Νόμο «Καποδίστρια», στο διευρυμένο Δήμο Θέρμου.
Έτσι αποκόπηκαν το Τ. Δ. Πέρκου, καθώς και το Τ. Δ. Διασελακίου, από το Δήμο Πλατάνου και από τα άλλα χωριά της Επαρχίας Ναυπακτίας, και υπήχθησαν στο διευρυμένο Δήμο Θέρμου, με έδρα το Θέρμο.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το γραφικό χωριό Πέρκος είναι χτισμένο αμφιθεατρικά, μέσα σε καταπράσινο τοπίο, κάτω από την πυκνοδασωμένη - ποικίλης βλάστησης - ανατολική πλαγιά του βουνού Ψώριαρη» (υψ.1404). Ο ξεροπόταμος Κάκαβος, ανατολικά του χωριού, σχηματίζει βαθύσκια εντυπωσιακή ρεματιά και χωρίζει τον Πέρκο από το χωριό Περίστα, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι και ανατολικά.
Τα δύο χωριά έχουν πολλές συγγενικές και φιλικές σχέσεις και κοινούς δεσμούς, ανταλλάσσουν επισκέψεις και συμμετέχουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, εορτές, γάμους, πανηγύρια κλπ.
Στο κέντρo του χωριού υπάρχει μεγάλη πλακόστρωτη πλατεία που σκεπάζεται από αιωνόβια δέντρα - μια μεγάλη επιβλητική ιτιά και πολλά πελώρια πλατάνια - που τη που τη στολίζουν κι χαρίζουν τη δροσιά τους θερινούς μήνες.
Βόρεια της πλατείας είναι ο ενοριακός Ναός του Αγίου Νικολάου, ρυθμού Βασιλικής, δίκλιτος, με
σπουδαίες βυζαντινές εικόνες, ανώνυμου ζωγράφου (18ου αιώνα και παλαιότερα) με το παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπου.
Δυτικά βρίσκεται το Κοινοτικό Κτήριο του Πέρκου. Στο ισόγειο του Κτηρίου στεγάζεται Παντοπωλείο-Καφενείο και στον όροφο το Αγροτικό Ιατρείο και ο Ξενώνας με δύο δωμάτια και βοηθητικούς χώρους.
Στον όροφο στεγαζόταν παλαιότερα και το Κοινοτικό Γραφείο Πέρκου.
Η πλατεία κοσμείται από το μνημείο των πεσόντων και την προτομή του στρατηγού Θανασούλα Στράγγου.
Ο οικισμός αναπτύχθηκε σε τρεις μαχαλάδες, όσες και οι πηγές ύδρευσης:
Ο Επάνω Μαχαλάς με πηγή ύδρευσης τη Βρυσούλα,
ο Κάτω Μαχαλάς, με πηγή ύδρευσης την Κάτω Βρύση και
το Κέντρο με πηγή ύδρευσης την Κοντέικη βρύση.
Άλλες πηγές
Στο χωριό υπάρχουν ακόμα οι εξής πηγές:
Tης Κεχρινιάς, που βρίσκεται πιο ψηλά κι νότια, στο δρόμο προς την Περίστα, με δροσερό, εύγευστο, κατάλληλο προς πόση νερό, Από την πηγή αυτή υδρεύεται τα τελευταία χρόνια το χωριό.
Της Σκλήμνας, που βρίκεται στο δρόμο προς Θέρμο, όπου υπάρχει και σχετική βρύση για να δροσίζονται οι διαβάτες και να εξυπηρετούνται οι κτηνοτρόφοι της περιοχής.
Η πηγή αυτή τελευταία εξωραϊστηκε από το Δασαρχείο Ναυπάκτου.
Οι πηγές στα Κάτω Αμπέλια και στην Τσελικούκου για πότισμα των χωραφιών και των κήπων.
Πηγες δημοσίευσης:
1- ΝΑΥΠAKTIA – Σωτηρίου Μιλτ. Κωτσόπουλου
2.- ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΣ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ –
Θανάση Παπαθανασόπουλου
3- Eπιμέλεια κ. Γ. Κοτρώνη
2 σχόλια :
Πολυ ομορφο χωριό
το πιο όμορφο χωριό στην ορεινή ναυπακτία!!!!!!!!!!!!
έχω τις πιο όμορφες αναμνήσεις!!!
Δημοσίευση σχολίου